Verenigde EU-agentschappen in aanpak tegen azoolfungiciden bij Aspergillus-schimmels
Foto: AI gegenereerd
30 januari 2025 – Voor het eerst hebben de vijf gezondheids- en milieuagentschappen van de EU, te weten ECHA, de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC), het Europees Milieuagentschap (EEA) en het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) onderzocht hoe het gebruik van azoolstoffen buiten de menselijke geneeskunde de volksgezondheid beïnvloedt. Deze organisaties werden daarbij ook nog eens ondersteund door het JRC.
Wat zijn Azolgeneesmiddelen?
Azolgeneesmiddelen zijn essentieel voor de behandeling van aspergillose. Dat is een ernstige infectie veroorzaakt door Aspergillus-schimmels. Deze schimmels worden echter steeds resistenter tegen azooltherapieën, waardoor de behandeling minder effectief wordt.
Gebruik azoolstoffen
Azoolstoffen worden veel gebruikt in gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden) om schimmelziekten in de land- en tuinbouw te bestrijden, als diergeneesmiddelen om schimmelinfecties bij dieren te behandelen, als biociden in houtconserveringsmiddelen, als industriële chemicaliën (bijvoorbeeld tussenproducten en kleurstoffen) en in cosmetica (bijvoorbeeld als antiroosmiddelen).
Gevaar van resistentie
Het gezamenlijke rapport benadrukt dat het brede gebruik ervan buiten de menselijke geneeskunde – vooral in de landbouw dus – bijdraagt aan het risico dat Aspergillus azoolresistent wordt. Blootstelling aan bepaalde omgevingen waar azoolfungiciden worden gebruikt of aanwezig, zoals land- en tuinbouwafval en vers gekapt hout, kan mogelijk het risico op infectie met azoolresistente Aspergillus spp. vergroten.
Gegevens verzameld uit EU/EER-landen (2010-2021) en opgenomen in het rapport geven gedetailleerd het gebruik van azoolfungiciden in heel Europa weer. Gewasbeschermingsmiddelen zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de gerapporteerde omzet in alle sectoren.
Reactie uitvoerend ECHA- directeur Dr. Sharon McGuinness
‘ECHA ondersteunt met trots de inspanningen van de Europese Unie om de volksgezondheid en het milieu te beschermen tegen de groeiende dreiging van resistentie tegen schimmels. Het aanpakken van azoolresistentie, die voortkomt uit blootstelling van zowel mens als milieu aan deze chemicaliën, onderstreept het belang van een gecoördineerde One Health-aanpak. Door de expertise van EU-agentschappen op het gebied van landbouw, biociden, milieu, geneeskunde en diergeneeskundige zorg te combineren, kunnen we de ontwikkeling van resistentie effectiever helpen bestrijden.’
Belangrijkste aanbevelingen
De aanpak van azoolresistentie bij Aspergillus vereist sectoroverschrijdende samenwerking. De One Health-aanpak bracht EU-experts uit de menselijke en diergeneeskunde, de landbouw- en de milieuwetenschappen samen om bestaand bewijsmateriaal te beoordelen, factoren te identificeren die resistentie tegen azool bevorderen, en maatregelen voor te stellen om deze te voorkomen en te controleren.
Aanbevolen acties
De deskundigen van de agentschappen erkenden het onderling verbonden karakter van deze uitdaging en hebben de volgende acties aanbevolen:
- Het toevoegen van nieuwe specifieke eisen aan de goedkeurings- en autorisatieprocessen voor azoolfungiciden;
- Ondersteuning van onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe fungiciden met innovatieve werkingsmechanismen die niet leiden tot resistentie tegen antischimmelmedicijnen die bij menselijke behandelingen worden gebruikt;
- Het volgen van goede land- en tuinbouwpraktijken, het op de juiste manier opslaan van organisch afval, het effectief beheren van afval en het op verantwoorde wijze gebruiken en afvoeren van met azool behandelde producten;
- Implementeren van effectief afvalbeheer voor hout dat is behandeld met biociden op basis van azool;
- Meer gegevens verzamelen over het gebruik van fungiciden op basis van azolen en antischimmelmiddelen op basis van azolen;
- Het verder ontwikkelen van specifieke technische richtlijnen en methodologieën voor risicobeoordeling ter ondersteuning van regelgevingsbesluiten over de goedkeuring van azoolstoffen en om het risico op azoolresistentie bij Aspergillus te beperken;
- Verder onderzoek doen om bestaande onzekerheden weg te nemen.
De toegevoegde waarde van de One Health-methodiek
Het rapport onderstreept de waarde van de One Health-methodiek bij het aanpakken van complexe gezondheidsbedreigingen zoals resistentie tegen schimmels. Door de interdisciplinaire samenwerking voort te zetten, kunnen we het toezicht versterken, onderzoek bevorderen en effectieve maatregelen implementeren om de volksgezondheid, de diergezondheid en het milieu te beschermen.
Verdere informatie
- Rapport: Impact van het gebruik van azoolfungiciden, anders dan als geneesmiddelen voor mensen, op de ontwikkeling van
azool-resistente Aspergillus spp.
– Samenvatting in begrijpelijke taal - Mandaat [PDF][EN]
- One Health: een uniforme aanpak voor een gezondere toekomst
Bron: ECHA
Lees ook: ECHA voegt vijf schadelijke chemische stoffen toe aan kandidaatstoffenlijst
Voorbehoud
Deze informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, in sommige gevallen uit verschillende informatiebronnen. (Interpretatie)fouten zijn niet uitgesloten. Er kan dus geen enkele wettelijke verplichting aan deze tekst worden ontleent. Iedereen die met dit onderwerp te maken krijgt, heeft zelf de verantwoordelijkheid om zich in de materie te verdiepen!