Chemisch transport: richtlijnen voor respons volgens de Cefic

Bedrijven die betrokken zijn bij de productie, het beheer en de distributie van chemicaliën zijn er verantwoordelijk voor dat hun systemen en processen bij een noodgeval snelle en effectieve reactie-interventie ondersteunen.

Het regent op een woensdagochtend als rond 03:00 op de A1 bij Parijs een brandweerman arriveert bij een verkeersongeval. Niemand raakt gewond, maar er is een melding dat één van de betrokken voertuigen gevaarlijke goederen vervoert. Een deel van die lading lijkt op de weg te zijn gelekt. Als gevolg hiervan is die weg afgesloten. Binnenkort begint het ochtendspitsuur, met duizenden arbeiders en toeristen die de hoofdstad in willen.

 

Veiligheid

Zoals de situatie nu is, is er geen manier om de weg te openen. De bestuurder van de vrachtwagen heeft de aangifte voor gevaarlijke goederen (DGD) gemaakt op een instructieblad dat hij in de cabine bewaart. Dit instructieblad heeft een lange lijst met chemische namen, UN-nummers en  een noodnummer. Wanneer de verantwoordelijke ter plekke dit noodnummer kiest, wordt hem in het Frans verteld dat het een chemische noodlijn is en dat er binnenkort een tolk aanwezig zal zijn. Vervolgens krijgt de beller instructies over de gevaren die zijn ontstaan bij het vrijkomen van de chemische stoffen en hoe  het incident op de meest veilige manier kan worden benaderd.

Niveaus van reactie

Dit is wat de bond van de Europese chemische industrie (Cefic) een niveau 1-reactie noemt in de Intervention in Chemical Transport Emeridents (ICE) richtlijnen, specifiek in het onderdeel ‘informatie op afstand en algemeen advies’. De ICE-richtlijnen geven ook gedetailleerde antwoorden op niveau 2 en niveau 3 (advies en assistentie ter plaatse). Onlangs heeft Cefic nieuwe richtlijnen gepubliceerd over wat het ‘ideale’ niveau 1 noodhulpvoorziening zou moeten zijn. Aan de hand van het bovenstaande incident als case study, zullen we onderzoeken hoe het National Chemical Emergency Center (NCEC) uw bedrijf en klanten kan helpen met een respons op niveau 1. Het is vermeldenswaard dat CEFIC’s termen van niveau 1, 2 en 3 verwijzen naar transportnoodnummers. Zoals overigens ook vermeld op de MSDS documenten.

 

Beschikbaarheid alarmnummer

Één van de nieuwe richtlijnen van Cefic is dat het alarmnummer op alle uren van iedere dag beschikbaar moet zijn. Maar REACH stelt niet dat de noodnummer zoals vermeld op de MSDS documenten permanent bemand dienen te zijn (hoewel andere wereldwijde en lokale voorschriften dat wel doen). Dit betekent dat als iemand om 19:00 uur een incident meldt, hij zij mogelijk pas de volgende werkdag advies krijgt. Met als gevolg dat een situatie wordt aangepakt zonder een volledig begrip van de risico’s. En dat kan dan weereiden tot schade, vertragingen of  veel meer kosten voor de betrokken partijen. Het kan zelfs leiden tot onnodig grote  reputatieschade voor de betrokken bedrijven.

 

Internationale samenwerking

Terwijl het hierboven beschreven incident plaatsvond in de buurt van Parijs, was de noodhulp van NCEC in Engeland bezig met een kennisgeving van een gifcentrum. Gereed om onmiddellijk op niveau 1 te reageren. Niet lang na 03:00 GMT nam een hulpverlener de telefoon van het speciale niveau 1-nummer van NCEC op. Deze kreeg te horen dat er een Franstalige beller met tolk aan de lijn was en vervolgens werden ze meegenomen in de oproep. De tolk vertelde de hulpverlener dat de beller een brandweerofficier was. In de volgende paar minuten werd vastgesteld welke producten werden vervoerd, wie verantwoordelijk was voor de verzending en dat de eigenaar van de verzending klant was van NCEC. Vandaar de noodoproep natuurlijk. De omvang van de afgifte werd besproken en er werd bevestigd dat niemand was blootgesteld aan de stoffen.

 

Het juiste antwoord

De DGD toonde aan dat de gevaarlijke goederen natriumhydroxide-prills, een voor het milieu gevaarlijke vloeistof en aerosolen omvatten. De beller wist niet zeker wat er was vrijgekomen. Het enige dat hij kon zeggen, was ‘dat er enkele gesplitste tassen en witte brokken waren, die eruitzagen alsof ze zweten’. De noodhulp herkende uit deze beschrijving ‘natriumhydroxide’. Een vaste stof die gemakkelijk oplosbaar is in water en hygroscopisch. Dit laatste betekent dat het vocht uit de lucht absorbeert. Met als symptoom ‘het zweten’. Natriumhydroxide is een corrosieve alkali.

 

Noodzakelijke en voorzorgsmaaatregelen

In tegenstelling tot de oplossing, die bij lage concentraties slechts irriterend kan zijn, zijn de prills puur product. Met een vrij ernstig corrosief effect. Dit gevaar werd doorgegeven aan de beller, met de aanbeveling dat de ‘schoonmakers’ moeten worden uitgerust met geschikte beschermingsmiddelen. Daarbij werden butylrubberhandschoenen, chemicaliënbestendige overall, laarzen en bril aanbevolen. De beller vroeg of ze wellicht ook ademapparatuur moesten gebruiken. Dat was niet absoluut noodzakelijk omdat stof of dampen ontbraken. Maar als voorzorgsmaatregel kan het geen kwaad in een situatie als deze en met dergelijke stoffen.

 

Tactisch bewustzijn nodig

Cefic beveelt aan dat hulpverleners van niveau 1 een operationeel en getraind zijn op tactisch bewustzijn. Dat betekent dat ze weten welke apparatuur beschikbaar is voor een beller en met welke uitdagingen ze kunnen worden geconfronteerd. Denk aan beperkte gebruikstijd bij het gebruik van ademhalingsapparatuur, verlies van behendigheid in gasdichte pakken of zelfs de geschiktheid van sommige apparatuur in explosiegevaarlijke omgevingen. De respondenten van NCEC nemen deel aan training waarbij ze een tactische waardering krijgen van de apparatuur die beschikbaar is voor brandweer- en reddingsdiensten. Ook worden ze getraind in chemische eerste hulp, reactie op het morsen van vloeistoffen en een aantal andere gebieden. Waaronder aangelegenheden met betrekking tot regelgeving en specifieke incidenttypen.

 

Verdere maatregelen

De brandweerman formuleerde een plan in samenwerking met de noodhulp van NCEC. Twee met persoonlijke beschermingsmiddelen uitgeruste brandweerlieden naderden het voertuig en verzamelden vrijgekomen lading. De beschadigde zak met prills werden in een container geplaatst, de rest van de lading werd beveiligd en de voertuigen werden vervoersklaar gemaakt. Tegen die tijd begon het hevig te regenen en de brandweerman vroeg of het regenwater zou reageren met materiaalresten op de weg. De hulpverlener verzekerde de brandweerman dat dit niet de grootste zorg was omdat de residuen niet waterreactief zijn, maar gemakkelijk in water zouden oplossen. Het water moest dus worden ingesloten om te voorkomen dat het zou weglopen. De officier beval de afvoer langs de weg te blokkeren en vroeg de Franse milieuautoriteiten om toestemming het product in het milieu te laten lopen.

 

Kennis van chemisch ‘gedrag’

Kennis van chemisch ‘gedrag’ van stoffen is cruciaal in elk noodresponsscenario. Wanneer je bijvoorbeeld snel weet waar en wanneer een ontvlambaar gas kan vrijkomen, is het mogelijk een explosief incident te voorkomen bij een simpele brand. In een geval als het bovenstaande helpt de wetenschap dat het regenwater grote hoeveelheden natriumhydroxide ‘vervoert’. In plaats van het water onverdund te laten weglopen, kunnen de respondenten met de relevante autoriteiten een actie overeenkomen en indien nodig controles toepassen. Hier zou je het vervuilde water kunnen verdunnen met grote hoeveelheden niet-verontreinigd voordat het wegspoelt. Dit kennisniveau wordt ondersteund door de respondenten met geschikte technische kennisniveaus. Zoals een graad in scheikunde of gelijkwaardig.

 

Het einde

Het plan werd succesvol uitgevoerd en de beller bedankte de responder voor de hulp en de tolk voor het faciliteren van het gesprek. De noodhulp antwoordde dat in het geval verdere hulp nodig was, de beller de noodlijn opnieuw kon bellen. Voordat de oproep werd beëindigd, nam de hulpverlener gegevens op van de beller zodat het incident door de fabrikant van de natriumhydroxide kon worden onderzocht. Na de oproep keerde de officier terug naar zijn taken om toezicht te houden op de sanering. De weg werd gedeeltelijk heropend en er werd gehoopt dat deze volledig zou worden heropend vóór het spitsuur.

 

Communicatie met de fabrikant

Als onderdeel van het contract met NCEC had de fabrikant verklaard dat hij onmiddellijk op de hoogte wilde worden gebracht van incidenten met zijn producten die aanzienlijk van omvang waren en waarbij de hulpdiensten betrokken waren. Om dit mogelijk te maken, heeft NCEC gegevens gekregen over de juiste contactpersonen, hun telefoonnummers en hun taalmogelijkheden. In dit geval was het contact gevestigd in Frankrijk en sprak Engels. De noodhulp van NCEC heeft de aangewezen persoon gebeld en de incidentdetails en acties die zijn ondernomen doorgegeven. Het contact was tevreden dat het incident geen verdere schade zou veroorzaken. De fabrikant wist voor welke klanten de zending bedoeld was en kon beginnen met het coördineren van een reactie. De contactpersoon verzocht om de verstrekte informatie via e-mail te verzenden, hetgeen de responder uitvoerde. In vier minuten werd het contact geïnformeerd. De e-mail werd voorbereid en verzonden en de responder keerde terug naar het doen van de gifcentrummeldingen.

 

De juiste reactie altijd belangrijk

Chemicaliën zullen altijd een gevaar vormen en incidenten zullen altijd een realiteit zijn in de chemische industrie. Met een expert level 1 respons die altijd beschikbaar is, kunnen deze incidenten snel en veilig worden beantwoord om minimale schade te garanderen. Dit was een grootschalig incident, maar de juiste reactie is net zo belangrijk als een kind een slokje pesticide neemt, een werknemer per ongeluk twee producten mengt of een chemisch magazijn betrokken is bij een brand.

Bron: Chemical Watch

Lees ook: ‘Nieuwe Brexit-deal ‘kans om vast te grijpen